Bir fikir nasıl başarılı olur ve Fransa’daki bir milyondan fazla ihtiyaç sahibinin destek aldığı, iki binden fazla yardım merkezine dönüşür? Kuruluşunun 35. yılında, 26 Kasım 2019’da Gönül Lokantası kış kampanyasını başlattı. Dernek merkezleri ve gönüllüleri, tüm ihtiyaç sahiplerine ve Fransa’nın çeşitli köy ve şehirlerindeki sınırlı maddi imkana sahip olan kişilere gıda maddeleri temin etmek için harekete geçti.

Derneğin Fransa genelinde iki bin merkezi ve yüz binden fazla kadın ve erkek gönüllüsü, bir milyondan fazla kişiye hizmet veriyor.

Gönül Lokantası, Fransız komedyen Coluche tarafından 1985 yılında kurulan gönüllülük esasına dayalı bir dernektir. Coluche, Paris’te ilk lokantayı (bir çadır) kurmasından birkaç ay sonra bir motosiklet kazasında ölmüştür.

Coluche, İtalyan bir göçmenin oğlu, bir hiciv komedyenidir. Hiciv skeçleri vasıtasıyla, Fransız toplumunda hakim olan siyasi ve sosyal tabulara saldırmıştır. Coluche, siyasetçileri sert ve satirik bir dille eleştirmiş, Fransa’da çok sayıda takipçi kazanmış, düşünceleri pek çok kişi tarafından benimsenmiştir. 1981’de cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday olmak istemiş ancak söylentilere göre tehditler ve baskılar sonucu adaylığını geri çekmiştir.

Fransa’da ihtiyaç sahiplerine ücretsiz gıda yardımı sunmayı amaçlayan Gönül Lokantası’nın kurulması fikri, sosyal adaleti sağlama bağlamında ortaya atılmıştır. Fikirlerini destekleyen büyük takipçi kitlesi sayesinde Coluche, çok sayıda arkadaşının işbirliğiyle 21 Aralık 1985’te Paris’te ilk lokantayı açmıştır. Bu ilk lokanta büyük bir araziye kurulmuş bir çadırdan ibaretti.

Gönül merkezleri yıl boyunca, Kasım’dan Mart ayına kadar kış kampanyası kapsamında yoksullara yardım ediyor. Nisan’dan Ekim’e kadar ise yaz kampanyası yardımları gerçekleştiriliyor. Yardımlar kapsamında evde yemek pişirmek için ölçülü öğün malzemeleri, evsizler için sıcak yemek, Gönül Çocuk Merkezleri’ndeki çocukların ihtiyaçları için yardım malzemeleri, temizlik maddeleri dağıtımı ve konaklama yardımı gibi hizmetler bulunuyor. Bunlara ek olarak uygun ölçüde para yardımı, elbise, çocuk bakım ve temizlik ürünleri, oyuncak, çocuklar için danışmanlık ve beslenme desteği, ebeveynler, gönüllüler, hemşireler, ebeler, çocuk doktorları ve sosyal hizmet uzmanları arasında tecrübe aktarımı gibi yardım ve uygulamalar yapılıyor.

Derneğin yardım yaptığı kişiler, ihtiyaç sahipleri ve riskli pozisyonda bulunanlardan oluşuyor. Kişilere ve işsizlere ait dosyalar bireysel ya da aile olarak toplanıyor ve yaşlılara özel yardımlar yapılıyor.

Yoksullara, özellikle de ücretsiz yemek öğünleri temin etmek yoluyla gönüllü yardımlar yapılıyor. Bu kişilerin sosyal ve ekonomik entegrasyonları sağlanmaya çalışılıyor. Aynı şekilde yoksulluğun her türlüsünü önlemek için şu şekilde uygulamalar yapılıyor: Gıda yardımları, konaklama ve iş bulma.

119 dernek, 96 bölümden müteşekkil faaliyet yürütüyor. Yasal olarak bu dernekler bağımsız bir hüviyette ve milli dernekleşme prensibine (halk dernekleri ve idari konsey ve bürolar) uygun bir şekilde hareket ediyor. İdari dernekler Fransa’nın her yerinde, tüm alanlarda koordineli bir şekilde hareket ediyor. Dernekler, her türlü gıda yardımı, konaklama ve kültürel etkinlikler vasıtasıyla sosyal entegrasyon faaliyetini yürütmeyi hedefliyor.

Tüm bu destek çalışmaları, insanların normal bir hayat sürmelerine yardımcı oluyor. Günümüzdeki “bireye ve entegrasyonuna yardım” başlığı altındaki faaliyetlerin çeşitli suretlerine şu örnekleri gösterebiliriz:

Meydan ve parklarda yapılan çalışma atölyeleri ile büyük şehirlerde sıcak yemek dağıtımı.

Lokantaların en belirgin faaliyeti halen gıda yardımı olsa da, uzun vadede diğer faaliyetler de bir kenara bırakılmayacak. Nitekim bu faaliyetler lokantaların yardımlarının tamamlayıcısı rolünü üstleniyor.

Derneğin Bağışçıları:

Esnaflardan çok uluslu şirketlere, annelerden ünlülere, gençlerden emeklilere kadar birçok kişi gönüllü maddi yardımda bulunarak derneğin faaliyetlerini sürdürmesine katkı sağlıyor. Bağışçılar hizmetlerini işyeri, nakliye, basımevi vb. kullanımı sağlayarak ya da izin verilen çeşitli faaliyetlere katılım sağlayarak sunuyor. Bazıları mülklerini miras bırakmak veya özel yayın hakkından dernek lehine feragat etmek suretiyle maddi şekilde, bazıları ise kitap, elbise, gıda maddesi, temizlik malzemeleri vb. gibi ayni yardımlarla katkıda bulunuyor. AB ve diğer kurumlar tarafından derneğe yapılan bağışlar ise, katı kurallara bağlı biçimde gerçekleştiriliyor.

İnsani yardım dernekleri, piyasa dışı hizmetler sunduklarından, faaliyetleri için finansman kaynağı bulmada, faaliyetlerini halka duyurmada ve bu sayede açıktan bağış çağrısı yapmada zorluklarla karşılaşıyor. Fransız Sözleşme Komitesi şartlarına uygun hareket eden dernek, gönüllü faaliyetlere bağlı kalmayı hedefliyor.

Daha önce Fransız Parlamentosu, Coluche Yasası’nı oybirliğiyle kabul ederek derneği desteklemiş, “Küçük bile olsa bir derneğe bağış yapan herkes, vergi indiriminden yararlanacaktır” ilkesini kabul etmiştir.

“Gönül Lokantaları”nın açılışından bu yana merkezler vasıtasıyla 2 milyardan fazla yemek öğünü dağıtılmış, yardımlardan yararlananlar entegrasyon çabalarına destek olmaya teşvik edilmiştir. Her akşam Paris sokaklarındaki evsizlere sıcak yemek dağıtan Gönül Arabaları’na ek olarak, kültürel ve sanatsal etkinlikler de yapılmaktadır.

Son söz:

Dernek Müslüman ve Arap mültecilerle de merkezlerde gönüllü çalışmak isteyenlere imkan vererek ilgilenmiştir. Bu kişilere yönelik dağıtılan gıda yardımlarının üzerine “Helal” etiketi yapıştırarak titiz davranmış, bir ailenin bir haftalık temel ihtiyaçlarını karşılayacak dengeli gıda kolisi yardımları yapmıştır.

Dernek, entegrasyonu kolaylaştırmak amacıyla Fransızca eğitim kursları da açmış, mültecilerin tüm ihtiyaçları için hizmet sunmaya hazır gönüllü tercümanlar sağlamıştır.