Almanya:

2015-2016 yıllarında çok sayıda göçmenin Almanya’ya ulaşmasıyla, bazıları yeni gelenleri “yeni vasıflı işçiler” olarak övmüştü. Bu terim, bugüne kadar devam eden tartışmada önemli bir rol oynadı. Ancak sağcılar ve radikaller, bu terimi ironik bir şekilde kullanarak, sığınma talebinde bulunanların tam olarak haklarında düşünülen “yeni vasıflı işçiler” olmadığını söylediler.

Alman WELT gazetesinin siyaset yazarlarından Tomas Wietzshom, Almanya’daki üniversite eğitimiyle ilgili son rapora ilişkin yazısına işte bu girişi yapmıştı.

Yapılan son istatistikler, Suriyelilerin üç yıl içerisinde yalnızca vasıflı işçiler değil, aksine “Alman Akademik Değişim Servisi ve Almanya Yükseköğretim Merkezi” tarafından hazırlanan rapora göre, üniversite öğrenimine katılanların başında geldiklerini ortaya koydu. Savaş olan ülkelerden gelenlerden üniversiteye katılanlar arasında Suriyelilerin oranı %13, ki bu da Suriyelilerin kendi içlerindeki katılımlarının %323 arttığını gösteriyor. Yine Suriyeliler belirli alanlarda açık bir şekilde öne geçmiş durumda: Suriyelilerin %58’i mühendislik bölümlerinde kayıtlı. Aynı şekilde Almanya’da denklik yapılan yabancı diplomaların oranı 2018’de, bir önceki yıla göre %20 artmış durumda. Diploma denkliği yaptıran Suriyeli sayısı yaklaşık 5 bin. 2019’da ise binlerce Suriyeli Alman üniversitelerine kayıt yaptırdı ve en çok tercih ettikleri bölüm mühendislik.

Almanya, yabancı öğrencilerin eğitim aldıktan sonra ülkelerine dönmek için geldiği ülkelerin arasında dördüncü sırada. Ancak Suriyeli gençlerde durum farklı; onlar trajikomik bir tablo içerisindeler. Zira Suriye, bu gençlerin çok büyük olan potansiyelini kaybedecek. Fakat diğer yandan, bu rakamlar Suriyelilerin bazılarının göstermeye çalıştığı gibi Almanya’ya yük olmadığını gözler önüne seriyor. Almanlar da başta demografi olmak üzere birçok zorluk nedeniyle çok sayıda kişinin endişe ettiği geleceğe dair Suriyelilere yönelik memnuniyet duyacaklardır. Evet, Suriyelilerin Almanya’da gelecekte gerçekleşecek uyanışta büyük bir rolü olacaktır. Önümüzdeki günler de bunu ispat edecektir. Zira Suriyeliler, eğitim alanında 2018’de dördüncü sıradayken, 2019’da birinci sıraya yükselmiştir.

Hollanda:

Yaklaşık 2500 Suriyeli öğrenci, geçtiğimiz üç yıl içerisinde Hollanda üniversitelerine kayıt yaptı. Hollanda’daki Suriyeli sayısı yaklaşık 100 bin, bu sayının yarısı on sekiz yaşın altında. Uygulamalı enstitülere kayıt yaptıran öğrenci sayısı ise üniversiteye gidenlerin sayısının neredeyse iki katı. İlkokuldaki öğrenci sayısı 19 bin, ortaokul ve lisedeki öğrenci sayısı ise yaklaşık 15 bin. Kurulan şirket sayısı, ticaret odaları kayıtlarına göre iki binden fazla. Bunlar arasında fabrika, restoran, hizmet ofisleri, süpermarket, danışmanlık ofisleri ve ithalat-ihracat şirketleri bulunuyor. Akademik çalışma alanında ise araştırmacı, öğretim görevlisi ve yüksek lisans öğrencisi olmak üzere yaklaşık 40 kişi var. Diş hekimleri de muayenehane açmaya başlamış durumda. 70 doktordan 10’u faaliyete başlamış durumda. Doktorlar en önemli hastanelerde iş imkanı elde etti. Bununla beraber aynı sayıda doktor ve gazeteci de diplomalarına denklik yaptırma aşamasında.

Gençlerin iş bulmasında en önemli unsurun Hollanda’nın dilini konuşmaları geliyor. Ardından diploma denkliği ve irade sahibi olunması. Hollanda Devleti, Suriyeli mültecilerin bu aşamada sahip oldukları en büyük yatırım olduğunu ve bu yatırımın ülkeleri açısından başarılı ve karlı bir yatırım teşkil ettiğini açıkladı.

İsveç:

2019’da 2100 Suriyeli öğrenci İsveç okullarına kaydoldu. Şu an Suriyeliler İsveç üniversitelerindeki yabancı öğrenciler arasında ikinci sıradalar. Ancak Suriyelilerin gelecek yılda birinci sıraya yükselecekleri öngörülüyor. İsveç üniversitelerinden bir yetkili durumu “Suriyeliler üstün başarı gösteriyor ve eğitime istekliler” şeklinde dile getiriyor.

Suriye’nin ve Suriye halkının gerçeği bu. Suriyeliler, Esed çetesi her şeyi yarım yüzyıl boyunca kendisi ve soyuna atfetmeye çalışmış olsa da, dünyaya Suriyelilerin kültür ve beşeri bilimlerin evlatları olduklarını gösteriler. Suriye’nin katil Esed çetesinden kurtulduktan sonra, gelecekte Suriye’yi bekleyen gerçek hazinesi budur.

Suriyeliler iki yıllık zaman zarfında İsveç’teki fakülte ve üniversitelerde çalışma konusunda neredeyse birinci sırada. Aynı zamanda eğitim alma konusunda da büyük bir isteğe sahipler.

“İsveç Radyosu” gazetesi, bir yayınında İsveç’teki üniversite ve fakülte konseyleri rakamlarının, Suriyeli öğrenci sayısının sürekli olarak arttığına işaret ettiğini ifade etti. Bu rakamlar son yıllarda iki katına çıktı. Gazete, “yakın gelecekte yabancı öğrenci sıralamasında birinciliğe ulaşmaları bekleniyor” diyor.

Haberde üniversitelerdeki Suriyeli sayısının arttığı belirtilirken, “2019’da 2100’den fazla öğrenci kabul edildi. Bu 2017 yılındaki rakamın iki katı. Bu sayıya İsveç lise diplomasına sahip olan Suriyeler dahil değil” ifadeleri kullanıldı. Yine “Bu artışla birlikte Suriyeli öğrenciler yabancı öğrenci toplulukları arasında ikinci sıraya yükseldi” denilirken, Yükseköğretim Kurulu Üniversite Bölüm Başkanı Andreas Sandberg, 2020’de Suriyeli öğrenci sayısının artabileceğini vurgulayarak, “Kati surette sürekli bir artış olacağına inanıyorum” dedi.

Suriyeli öğrenci sayısının Finlandiyalı öğrenci sayısını geçebileceğini söyleyen Sandberg, bu artışın sebebini 2015’te çok sayıda Suriyeli mültecinin İsveç’e gelmiş olmasına bağladı. Ona göre diğer bir yorum da, 2016’da oturum izni alanların birçoğunun aynı zamanda yükseköğretime başlamış olması.

Sandberg son olarak şunu ekledi: 2016’da oturum izni alanların %30’u, ortaöğretim diploması aldılar. 2011’de oturum izni alanlarda bu oran %17’ydi. Bu da birçok öğrencinin öğrenimlerini sürdürmeyi istediğini göstermektedir.

İşrak