BM kararlarına göre, Anayasa Komitesi, görevleri ve nihai hedeflerine ulaşma esası kapsamında Allah'ın geniş arzında Suriyeli mültecilerin geri göndermesi hakkında konuşuyoruz .. İşrak gazetesi, Anayasa Komitesinin üyesi Suriyeli avukat Muhammed Ali Sayig'e sordu, biz de ona: _siz Anayasa Komitesinin üyesisiniz. Suriye'de bir çözüm yolu ve kapısı olabilir mi?  Suriyeli mültecilerin  anavatanlarina dönüşü için olası bir giriş noktası olabilir mi? 

Sayın Sayig: “Bilindiği gibi, iç çatışmanın ve iç tarafların dışında, tüm yerel, bölgesel ve uluslararası tarafların eliyle meydana gelen ve uluslararası bir sorun haline gelen (Suriye krizi) on yılı aşkın bir süre sonra, uluslararası bir anlaşma olmadan  dahili olarak çözüme sahip değildir." diye cevapladı. 

Cenevre'de 2254/2015 sayılı Kararın yayınlanmasından sonra De Mistura'nın denetiminde dokuz tur olarak yapılan siyasi müzakereler, bilindiği gibi, rejimin uzlaşmazlığı ve bazı siyasi ve askeri güçlerin zafer beklentisi nedeniyle herhangi bir sonuç alınmadan sonlanmıştır.

Anayasa Komitesi'nin rotasının, Rusya'nın himayesindeki Soçi sürecinden çıkarıldığı doğrudur.

Ancak daha sonra anayasanın sepetine diğer sepetlerden önce devam edilmesi konusunda uluslararası bir mutabakat sağlandı ve anayasa yapım sürecine başlanıldı.

Birincisi: Kasım 2017'de Danang, Vietnam'daki APEC Zirvesinde Rusya ve Amerika arasında. Ardından Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres tarafından Eylül 2019'da Anayasa Komitesi'nin kurulmasına yönelik bir deklarasyon yayınlanarak, bu yol bu sürecin bir kısaltması olarak değil, siyasi sürecin başlangıcı olarak kabul edildi.

 Ve 2254 sayılı Karar tam olarak uygulanmalıdır ve herhangi bir konuda anlaşma ancak 2254 sayılı Kararda yer alan her şey üzerinde anlaşmaya varılarak ve onun tam ve katı bir şekilde uygulanmasıyla yapılabilir.

Bu giriş, soruyu belirlemek ve cevaplamak için gerekliydi.

Gerçekten de, siyasi süreç uluslararası bir yola ve uluslararası konsensüse tabidir. Anayasal süreç, kendinden  başka bir anahtarın varlığında da yokluğunda da siyasi sürecin bir  başlangıcı ve adımı oldu. 

Anayasa Komitesi , açık ve gözle görülür bir ilerleme kaydetmeden hâlâ yerinde duruyor.. Ancak bu adımın muhalifleri bunun yerine geçen başka bir alternatif yol bulamadılar.

Mevcut uluslararası koşullarda, büyük ülkelerin stratejilerinde birçok uluslararası önceliğe Suriye dosyasından daha fazla öncelik veriliyor; Anayasa Komitesi'nin dosyası - ve Suriye dosyasının tüm kanallarda net bir şekilde yer almaması durumunda - Güvenlik Konseyi toplantılarında ve Özel Elçi Drerson'ın brifinglerinde uluslararası düzeyde bulunan tek dosya olmaya devam edecek.

Alternatif yokken   anayasa müzakeresi Suriye'de çözüm için attığımız adımdır

Bu adım, bir başlangıç olarak anayasanın tamamlanması ile devam etmeye zorlanması ve onu zorlamak için tüm taraflara baskı yapmak, tüm enerjilerini ve aktörlerini seferber edilmesini gerektirir.

Bunun için diğer sebeplerle birlikte paralel bir rota oluşturma baskısı ve komitenin çalışmasını bir zaman çizelgesi ile planlamak için baskı çalışması gerekir .

Muhalefetin, Anayasa Komitesi'nde vizyonunu ifade eden eksiksiz bir anayasa taslağı hazırlayarak proaktif bir adım atması ve zamanı ve gereksiz diyalogları kısaltmak için eksiksiz bir “paket” olarak yorum talep etmesi mümkündür.

İkinci soru,2254/2015 sayılı kararda ve diğer uluslararası kararlarda açıkça belirtilen tutukluların serbest bırakılması, kaybedilenlerin açıklanması ve sınır dışı edilenlerin ve yerinden edilenlerin geri dönüşü ise "başka bir paket"tir. müzakerelerin üzerinde ve siyasi müzakerelerin ilerleyişini beklemeden uygulanmalıdır.

Ancak bu metin, tarafları onu uygulamaya zorlayacak acil bağlayıcı mekanizmalar içermiyordu.

Dolayısıyla, tutukluların ve yerinden edilmiş kişilerin dosyası siyasi bir kart olarak kullanılıyor ve kullanılmaya devam ediyor.

Siyasi müzakere ve siyasi kazanımlar elde etmek için baskı yapılmaktadır.

Ayrıca, uluslararası toplum bu dosyaya aktif olarak müdahale etmedikçe, dosya Yerinde kalacak ve siyasi kazanımlar için onunla pazarlık yapılabilecek alanlar olacaktır.

Ancak siyasi müzakere sürecinin ilerlemesi, yerinden edilenlerin geri dönüşü ve tutukluların serbest bırakılmasıyla çözümün önünü önemli ölçüde açabilir.

Bu dediğimiz gibi, uluslararası bir konsensüse tabidir. Şu ana kadar dünyanın oluşumu için mevcut uluslararası çatışmalar ışığında, özellikle de Ukrayna savaşının zemininde ve bunun çok önemli bir başlangıç olabilecek uluslararası dengeler üzerindeki sonuçlarında herhangi bir işaret yok gibi görünüyor.